نقش فضای سایبری بر تغییرات سبک زندگی (با تأکید بر جوانان شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مدیریت رسانه، مدرّس دانشگاه

10.22034/fyazd.2023.357311.1071

چکیده

سبک ­زندگی مجموعه­ ای از ارزش­ها، طرز تلقّی­ ها، شیوه­ های رفتاری و سلیقه­ هاست که متأثّر از نوع باورها (جهان‌بینی) و ایدئولوژی حاکم بر فرد و جامعه است. در دنیای ­مدرن امروز، رشد بی‌رَویۀ رسانه­ ها و فنّاوری ­های ­نوین اطّلاعاتی باعث شده تا فضای مجازی بر همۀ ابعاد زندگی انسان سایه افکند. فضای­ مجازی دنیایی جدید و موازی است که با خطوط ارتباطی جهان خلق و نگهداری می­ شود و جزئی از زندگی اجتماعی و آمیخته با آن است.
این پژوهش با هدف بررسی نقش فضای ­سایبری بر تغییرات سبک ­زندگی (با تأکید بر جوانان) انجام‌ شده است. روش تحقیق حاضر کاربردی، توصیفی و پیمایشی بوده است. جامعۀ ­آماری، جوانان شهر یزد (182094 نفر) بودند که تعداد 384 نفر به‌عنوان نمونه با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای مورد بررسی قرار گرفته­ اند. به‌منظور سنجش سبک ­زندگی از مقیاس شیردل و همکاران (1400) و برای سنجش استفاده از فضای مجازی از مقیاس محقّق­ ساخته استفاده شده است. داده‌های به‌دست ­آمده با نرم ­افزار spss نسخۀ 24 پردازش و تحلیل شد. یافته­ های حاصل از ضرایب ­رگرسیون نشان داد فضای­ مجازی بر مؤلّفه­ های سبک ­زندگی «استفاده از سبک­های فراغتی نوین، استفاده از سبک­ زندگی دینی، مدیریت ­بدن، استفاده از رسانه­ های خارجی، استفاده از سبک ­زندگی ورزشی و استفاده از رسانه­ های نوین»، به‌ترتیب تأثیر 6/42، 9/38، 4/21، 2/33، 4/18 و 7/46درصد دارد (0.05P<)؛ بنابراین آموزش، آگاه‌سازی و تقویت ­رسانه­ های ­داخلی برای مقابله با اثرات­ منفی فضای مجازی بر جوانان، بسیار ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of cyberspace on lifestyle changes (with emphasis on youth)

نویسنده [English]

  • Mohammad Mohsen Haeri zade
Professor at azad university&amp;rsquo; Professor at science and art university Professor at sama
چکیده [English]

‏In today's modern world, the unplanned growth of media and new information technologies causes
‏ The cyber space has cast a shadow on all aspects of human life. Cyberspace is a new and parallel world that is created and maintained by the communication lines of the world and is mixed with social life. Therefore, this research was conducted with the aim of "investigating the role of cyberspace on lifestyle changes (with emphasis on young people)". The current research method was applied, descriptive and survey. The statistical population was the youth of Yazd city (182,094 people), of which 384 people were studied as a sample using the cluster sampling method. In order to measure lifestyle, Shirdel et al.'s scale (1400) was used, and to measure the use of cyberspace, the researcher-made scale was used. The obtained data were processed and analyzed with spss software version 24. The results of the regression analysis showed that cyberspace has an effect on the lifestyle components of "use of new leisure styles, use of religious lifestyle, body management, use of foreign media, use of sports lifestyle and use of new media", respectively "6.42, 38 9., 4.21, 2.33, 4.18 and 7.46 percent" (P<0.05). Therefore, education
‏ It is very necessary to inform and strengthen the domestic media to deal with the negative effects of cyber space on young people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lifestyle
  • cyberspace
  • internet
  • youth

مراجع

  • آزادی‌پرند، فرشته؛ متین‌فر، فرزام؛ مهدی خانلو، فاطمه (1398). «روشی نوین برای محاسبۀ اعتماد در شبکه‌های اجتماعی موبایلی با رویکرد فازی»، مطالعات رسانه‌های نوین. دورۀ 5، شمارۀ 18: 31ـ64.
  • بخشی، بهاره؛ نصیری، بهاره؛ بختیاری، آمنه و طاهریان، مریم (1392). «نقش و کارکرد شبکه‌های ‌اجتماعی (مطالعۀ موردی شبکۀ اجتماعی کفه مام، شبکه‌ای برای مادران و کودکان)»، پژوهش‌نامۀ زنان: دورۀ 4، شمارۀ 2: 37ـ59.
  • بخشی، بهمن؛ حسین‌پور، سیروس و اسکندری‌نسب، محمّد (1395). هویّت اجتماعی و سبک زندگی در فضای مجازی، پنجمین کنفرانس ملّی توسعۀ پایدار در علوم تربیتی و روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران.
  • بروگمن، ییرون (1389). درآمدی بر شبکه‌های اجتماعی (ترجمۀ خلیل میرزایی)، تهران: جامعه‌شناسان.
  • بشکنی، محمّدکاظم و زاکاریان، آرمین (1401). تجزیه‌‌وتحلیل تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سبک زندگی، ششمین همایش بین‌المللی مهندسی فنّاوری اطّلاعات کامپیوتر و مخابرات ایران، تهران.
  • بل، دانیل (1382). آیندۀ تکنولوژی (ترجمۀ احد علیقلیان)، تهران: وزارت امور خارجه.
  • پهلوانی‌زاده، محمّد (1396). «کاربری شبکه‌های اجتماعی مجازی و جایگاه آن در سبک زندگی (مورد مطالعه: شبکۀ تلگرام و دانشجویان دانشگاه امام صادق (علیه‌السّلام)»، دو فصلنامۀ علمی نامۀ فرهنگ و ارتباطات، دورۀ 1، شمارۀ 2: 1ـ27.
  • توسّلی، غلامعبّاس (1383). تحلیلی از اندیشۀ بوردیو دربارۀ فضای منازعه‌آمیز اجتماعی و نقش جامعه‌شناسی، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 23: 1ـ15.
  • جامی رودی، عبدالغفور (1399). «نقش فضای مجازی درتهدید سبک زندگی و الگوی اسلامی پیشرفت»، سیزدهمین کنگرۀ ملّی پیشگامان پیشرفت، تهران.
  • حیدرپور، حسن؛ صادق‌زادۀ قمصری، علیرضا و سجّادی، سیّد مهدی (1397). «تحلیل تطبیقی راهنمای برنامه درسی دین و زندگی دورۀ متوسّطۀ دوم با مؤلّفه‌های سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی»، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، شمارۀ 23: 35ـ
  • خدایاری، کلثوم؛ دانشور حسینی، فاطمه و سعیدی، حمیده (1393). «میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی (مطالعۀ موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد)»، پژوهش‌های ارتباطی، شمارۀ 77: 167ـ192.

- خلیلی ششجوانی، ابوالفضل (1401). تأثیر فضای مجازی بر سبک زندگی دانش‌آموزان متوسّطۀ اوّل و دوم منطقۀ فریدن، هفتمین کنفرانس بین‌المللی مطالعات میان‌ رشته علوم انسانی و اسلامی ایران، تهران.

  • دوران، بهزاد (1386). هویّت اجتماعی و فضای سایبرنتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
  • رستمی، علی و نظافتی، نوید (۱۳۹۵). «سنجش اعتماد و خوش‌نامی در شبکه‌های اجتماعی با رویکردهای داده‌کاوی»، ماهنامۀ پژوهش ملل، دورۀ اوّل، شمارۀ 8: 31ـ40.
  • سلطانی عرب، حسین (1399). «نقش فضای سایبر بر سبک زندگی»، پنجمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین حسابداری، مدیریت و علوم انسانی در هزارۀ سوم، کرج.
  • سورین، ورنر و تانکارد، جیمز (1393). نظریه‌های ارتباطات (ترجمۀ علیرضا دهقان)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • شیردل، الهام؛ حامی کارگر، فاطمه و انجم شعاع، فاطمه (1400). «رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و سبک زندگی با هویّت ملّی دختران نوجوان شهرستان کرمان»، مطالعات ملّی. دورۀ 22، شمارۀ 2 (پیاپی 86): 69ـ87.
  • صدیق بنای، هلن (1387). آشنایی با شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ای روزنامۀ همشهری.
  • عبّاسی مقدّم، حمیدرضا؛ اسمعیلی، محمّدرضا و زرگر، طیّبه‌السّادات (1400). «ارتباط مدل سبک زندگی، سواد رسانه‌ای و هویّت اجتماعی در سازمان‌های ورزشی کشور»، مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دورۀ 20، شمارۀ 52: 29ـ40.
  • فاضلی، محمّدصادق (1399). مصرف و سبک زندگی، تهران: صبح صادق.
  • گروسی، سعیده و عضدی، وحید (1393). «بررسی عملکرد نشریه‌های محلّی در خصوص عبور و مرور، نظم و امنیت»، دانش انتظامی کرمان، دورۀ 4، شمارۀ 8: 31ـ44.
  • گیبینز، جان و ریمر، بو (1384). سیاست پست‌مدرنیته: درآمدی بر فرهنگ و سیاست معاصر (ترجمۀ منصور انصاری)، تهران: گام نو.
  • گیدنز، آنتونی (1393). تجّدد و تشخص: جامعه و هویّت شخصی در عصر جدید (ترجمۀ ناصر موفّقیان)، تهران: نشر نی.
  • لینتون، رالف (1388). سیر تمدّن (ترجمۀ پرویز مرزبان)، تهران: علمی و فرهنگی.
  • ملکات، سرینیواس آر (1385). نظریه‌های ارتباطات توسعه (ترجمۀ یونس شکرخواه)، رسانه، شمارۀ 64: 49ـ76.
  • مهدی‌زاده، سیّد محمّد (1396). نظریه‌های رسانۀ اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: همشهری.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار