مطالعه جامعه‌شناختی عوامل موثر بر مشارکت‌پذیری اجتماعی و فرهنگی (مطالعه موردی: شهروندان شهر یزد )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه یزد.

10.22034/fyazd.2021.288765.1047

چکیده

 
مشارکت به معنای شراکت و همکاری در کاری، امری یا فعّالیتی است که در ابعاد مختلف در جامعه صورت می‌گیرد. در بعد اجتماعی؛ مشارکت، در 5 بعد صورت می‌گیرد: کنش متقابل میان افراد، گروه‌های اجتماعی، سازمان‌های غیردولتی، اجتماع محلی و کل اجتماع؛ و در بعد فرهنگی، مشارکت یعنی شرکت داوطلبانه و آگاهانه افراد جامعه در ابعاد گوناگون زندگی فرهنگی آن جامعه؛ برای رسیدن به توسعه پایدار و همه­جانبه زندگی فرهنگی. بنابراین در این پژوهش تلاش گردید تا میزان مشارکت­پذیری اجتماعی و فرهنگی شهروندان یزدی مورد سنجش قرار گیرد و مهم‌ترین عوامل مؤثّر بر آن بررسی شود. به لحاظ روش­شناسی، پژوهش اخیر از نوع تحقیقات توصیفی و همبستگی محسوب می‌شود و به ‌صورت میدانی (پیمایش) انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل همه‌ی افراد 18 سال به بالای ساکن شهر یزد است که براساس نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و براساس فرمول کوکران، 384 نفر به‌ عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد است و تحلیل داده­ها از طریق نرم‌افزار SPSS انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطّلاعات از آماره­های توصیفی و استنباطی شامل (آزمون تی مستقل، همبستگی، آزمون تحلیل واریانس) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داده است که متغیّرهای وضعیت تحصیلات، تأهّل و وضعیت درآمدی افراد، تأثیری بر مشارکت­پذیری ندارند و متغیّرهای سن، جنسیت، میزان بهره‌مندی از رسانه‌ها و سطح اعتماد اجتماعی رابطه معنی‌داری با مشارکت‌پذیری دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A sociological study of factors affecting social and cultural participation: A case study of the citizens of Yazd

نویسنده [English]

  • azam moghimi
چکیده [English]

Considering the importance of the role of citizen participation, in this article, after measuring the participation of citizens in Yazd, the most important factors affecting social and cultural participation were studied. The sample size of this study was 384 citizens of one district of Yazd, which was randomly selected, and the data collection tool was a standard questionnaire. Descriptive and correlation methods were used in this study. The data were extracted using SPSS software. Descriptive statistics were analyzed using central mean statistics and inferential statistics including (independent t-test, correlation, and analysis of variance). The results showed that the variables of education status, marital status and income status of individuals have no effect on participation, and the variables of age, gender, media usage and the level of social trust have a significant relationship with participation

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Social Participation"
  • "Cultural Participation"
  • "Trust
  • "
  • "Media usage"

مراجع

  • آوریده، سولماز و علمی، محمود (1389). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی و فرهنگی دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور (بررسی موردی پیام نور مرکز رشت)، زن و مطالعات خانواده، 3 (9): 52-35.
  • اسداللهی، عبدالرحیم؛ حسین‌زاده، علی‌حسین؛ محسنی‌تبریزی، علیرضا و نبوی، عبدالحسین (1392). سبک زندگی شهری و مشارکت اجتماعی شهروندان سالمند اهوازی، یک پیمایش منطقه‌ای، جامعه‌شناسی کاربردی، 24 (49): 16-1.
  • اوفه، کلاوس (1385). چگونه می‌توان به شهروندان اعتماد داشت؟، در: سرمایه‌اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه (گردآوری کیان تاجبخش). تهران: شیرازه.
  • امیرکافی، مهدی (1380). اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن، نمایۀ پژوهش، 5 (18): 42-9.
  • ای‍ن‍گ‍ل‍ه‍ارت‌، رون‍ال‍د (1373). ت‍ح‍وّل‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ در ج‍ام‍ع‍ه‌ پ‍ی‍ش‍رف‍ت‍ه‌ ص‍ن‍ع‍ت‍ی‌ (ت‍رج‍م‍ه:‌ م‍ری‍م‌ وت‍ر). تهران: کویر.
  • باقری بنجار، عبدالرضا و رحیمی، ماریا (1391). بررسی رابطه میزان احساس تعلق اجتماعی شهروندان با میزان مشارکت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آنان (شهروندان مناطق 3 و 12 شهر تهران)، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 2 (5): 170-143.
  • بیرو، آلن (1366). ‌فرهنگ علوم اجتماعی (ترجمه: باقر ساروخانی). تهران: کیهان.
  • پاتنام، رابرت (1380). دموکراسی و سنّت‌های مدنی (ترجمه: محمّدتقی دلفروز). تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.
  • پورجبلی، ربابه و نجفی، هوشنگ (1391). بررسی میزان مشارکت اجتماعی و سیاسی شهروندان شهر تبریز و عوامل مؤثّر بر آن، مطالعات علوم اجتماعی ایران، 11 (41): 36-22.
  • دال، رابرت (1364). تجزیه و تحلیل جدید سیاست (ترجمه: حسین ظفریان). تهران: ظفریان.
  • درانی، کمال و رشیدی، زهرا (1387)، بررسی تعاریف، مفاهیم و چگونگی ایجاد سرمایه اجتماعی (با تأکید بر اعتماد اجتماعی)، ماهنامه مهندسی فرهنگی، 2 (18 و 17): 19-8.
  • دربندی، علیرضا (1385). بررسی رفتار و نگرش جمع‌گرایانه شهروندان تهرانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
  • درویش‌پور کاخکی، علی؛ عابدسعیدی، ژیلا و عباس‌زاده، عباس (1393). میزان مشارکت اجتماعی، موانع و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر تهران، مدیریت ارتقای سلامت، 3 (4): 73-65.
  • دشتی، عبدالله (1376). دیالکتیک انضباط و خودجوشی، نقش نظریه انقلابی ساندیست‌ها در فرهنگ سیاسی و مشارکت مردمی، فرهنگ، شماره 23: 190-153.
  • دهقان، علیرضا و غفاری، غلامرضا (1383). تبیین مشارکت اجتماعی- فرهنگی دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران، جامعه‌شناسی ایران، 6 (1): 98-67.
  • رفیع‌پور، فرامرز (1372). سنجش گرایش روستاییان نسبت به جهاد سازندگی. تهران: مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی و وزارت جهاد سازندگی.
  • روشه، گی (1379). تغییرات اجتماعی (ترجمه: منصور وثوقی). تهران: نی.
  • زاهد، سیّدسعید و رجبی، ماهرخ (1387). عوامل مؤثر بر مشارکت فرهنگی زنان در استان فارس، مطالعات اجتماعی ایران، 2 (1): 75-55.
  • شادی‌طلب، ژاله (1373). توسعه عقب‌افتادگی زنان در ایران، نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، شماره 1: 168-14.
  • شیخ‌حسنی، غلامحسین و مهمان‌دوست، فهیمه (1389). نقش مشارکت اجتماعی و اقتصادی روستاییان در طرح‌های عمران روستایی (مطالعه موردی: دهستان نساء) ، جغرافیایی سرزمین، 7 (28): 124-109.
  • صفری‌شالی، رضا (1387). عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با میزان مشارکت زنان روستایی در امور مسائل خانوادگی و اجتماعی، پژوهش زنان، 6 (1): 159-137.
  • طالقانی، غلامرضا؛ فرهنگی، علی‌اکبر و عابدی‌جعفری، عابد (1389). طراحی مدل عوامل مؤثر بر اعتماد شهروندان نسبت به مدیریت شهری، مدیریت دولتی، 2 (4): 106-89.
  • طوسی، محمدعلی (1370). مشارکت در مالکیت و مدیریت، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  • عبداللهی، حمیدرضا (1387). بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی (مطالعه موردی: روستای نیکنامده از توابع شهرستان شمیرانات)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، ‌دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
  • علوی‌تبار، علیرضا (1379). بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها، تهران: مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری.
  • علیزاده، سمیه؛ محسنی، محبت؛ خانجانی، نرگس و مؤمن‌آبادی، ویکتوریا (1393). «همبستگی بین مشارکت اجتماعی زنان با کیفیت زندگی آنان در شهر کرمان»، مدیریت ارتقای سلامت، 3 (2): 42-34.
  • کوثری، محمّدرضا (1379). مشارکت فرهنگی. تهران: انتشارات آن.
  • ک‍وزر، ل‍وئ‍ی‍س‌‌آل‍ف‍رد و روزن‍ب‍رگ،‌ ب‍رن‍ارد (1378). ن‍ظری‍ه‌ه‍ای‌ ب‍ن‍ی‍ادی‌ ج‍ام‍ع‍ه‌ش‍ن‍اخ‍ت‍ی‌ (ت‍رج‍م‍ه:‌ ف‍ره‍ن‍گ‌ ارش‍اد). تهران: نی.
  • گیدنز، آنتونی (1378). راه و رسم بازسازی سوسیال دموکراسی (ترجمه‌: منوچهر صبوری). تهران: تیراژه.
  • گیدنز، آنتونی (1380). پیامدهای مدرنیت (ترجمه‌: محسن ثلاثی). تهران: مرکز.
  • محسنی‌تبریزی، علیرضا (1376). بررسی راه‌های جلب مشارکت مردمی در برنامه‌های توسعه پایدار کشاورزی در روستاهای منطقه گرمسار. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
  • مردوخی، بایزید (1373). مشارکت مردم در فرایند توسعه و طرحی برای سنجش میزان آن، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 6: 84-65.
  • منوچهری، عباس، نجاتی‌حسینی، سیدمحمود (1385). درآمدی بر نظریه شهروندی گفت و گویی در فلسفه سیاسی هابرماس، مطالعات جامعه‌شناختی، شماره 29: 28-1.
  • نادری، احمد؛ شیرعلی، ابراهیم و قاسمی کفرودی، سجاد (1393) بررسی حس تعلّق محله‌ای و نقش آن در مشارکت اجتماعی (نمونه موردی: محله نعمت‌آباد)، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6 (3): 20-7.
  • نوابخش، مهرداد؛ رضایی، محمد و رحیمی، ماریا (1392). بررسی رابطۀ میزان اعتماد شهروندان با میزان مشارکت اجتماعی آنان (مطالعه موردی: شهر ایلام) ، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 4 (10): 17-1.
  • هانتینگتون، ساموئل و واینر، مایرون (1392). درک توسعه سیاسی (ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی)، چاپ دوم، تهران: انتشاراتپژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • Cook, K.S (2001). Trust in Society, New York: Russell Sage.
  • Judge, R (2003). "The difference that Gender makes" Social Capital, Gender and Political Participation, Eyewitness Robert. University of
  • Kelly, C & Brenlinger, S (1996). The Social Psychology of Collective Action, London: Taylor and Francis.
  • Lee, E (2008). Asocial Resource Model of Political Participation, Mass Media Use, Social Capital, and Political Participation (Dissertation), Cornel University, UAS.
  • Park, CH.M & Shin, D.C (2003). Social Capital and democratic citizenship: the case of south korea, Working paper series, 12: 1-39.
  • Rahman, M (1993). People Self – development. London: cd books.
  • Rose, R (1999). "Getting Things Done in an Anti-Modern Society: social capital Networks in Russ Social Capital Initiative, 6: 71-147.

 

 

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار