بررسی ساختار صوری عقدنامه‌های باقی‌مانده عصر قاجار در یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه پیام نور یزد

2 کارشناس ارشد ادبیات عامه

چکیده

قباله­ های ازدواج، نکاح نامه­ هایی هستند که هویّت ملّی و تاریخی هر ملّت را نشان       می ­دهند. آثار ارزشمندی که به شناخت فرهنگ یا تاریخ ما کمک قابل توجهی می­ کنند؛ زیرا عقدنامه بیانگر مهمترین رکن زندگی ایرانیان یعنی خانواده و امر ازدواج را جنبة حقوقی   می­بخشد. تنوع و زیاد بودن این اسناد به دلیل گستردگی امر ازدواج و محیط مذهبی دورة قاجار، که بر ازدواج به عنوان سنّت الهی و مقدّس و سفارش پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) تأکید داشتند. دین اسلام بر تمام جنبه ­های حقوقی این عقدنامه ها حاکم بوده است و مسلمانان اعتقاد دارند که ازدواج به عنوان نعمتی خداداد زمینه­ ساز تکامل انسان است. بررسی این عقدنامه­ ها در شناخت تاریخ دورة قاجار مؤثر است و تحلیلی درست وآشکار از جنبه­ های مختلف تاریخ این دوره از نظر فرهنگی­، اجتماعی­، اقتصادی­، حقوقی و وجه رایج ایران می­ دهد. عقدنامه سند حقوقی است و از سنّت­های مهمّ ایرانیان بوده که    هنوز در میان ایرانیان رواج دارد. برای پررنگ کردن یا طراحی با استفاده از رنگ و نقش عقدنامه­ ها می­توان به سیر تطوّر هنر تذهیب در عهد قاجار پی برد. در این نکاح­نامه­ ها هنر خطّاطی و نقّاشی و تذهیب و نویسندگی با باورها و اعتقادات دینی و مذهبی مردم عجین شده و با توجّه به وضع مالی خانوادة طرفین ازدواج به شکل­های متفاوتی تولید می­ شده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Format of Marriage Agreements during Ghadjar Dynasty

نویسندگان [English]

  • Asia Zabih Nia Omran, 1
  • Marjan Sadat Mirhosseini 2
1
2
چکیده [English]

Marriage agreements are documents that can show the historical and national identity of a society. They can help know the culture and history of a nation. A marriage agreement deals with a very important issue in Iranian families, i.e. marriage. It gives the marriage a legal aspect. Since marriage is a recommended religious action in Islam, one can find many examples of marriage agreement. The study of such agreements left from Ghadjar dynasty can help us learn about the cultural, social, economic, and legal situation of that time. Even though marriage agreement is a legal document that needs no color specification, they used to be colored, illuminated and handwritten, that can illustrate the development of painting, illumination and calligraphy during Ghadjar dynasty. A descriptive analytic library study was carried out to investigate the marriage agreement during Ghadjar dynasty.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Marriage agreements
  • documents
  • during Qajar dynasty

مراجع

1. افشار، ایرج، (1374)، یادگارهای یزد. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
2. آل احمد، جلال، (1357)، ارزیابی شتابزده. چاپ سوم. تهران: انتشارات رواق.
3. برهانی، عباس و دیگران، (1375)، یزد نگین کویر. یزد: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
4. جعفری قنواتی، محمّد، (1394)، درآمدی بر فولکلور ایران. تهران: جامی.
5. جلالیان، عبدالحسین، (1364)، پله­های سنگی. تهران: انتشارات یزدان.
6. خواجوی کرمانی، ابوالعطا کمال­الدّین محمود: انتشارات ارسطو، بی­جا، بی­تا.
7. رستگار، سیدمحمود، (1375)، ساز زهره (دیوان اشعار ریاضی یزدی)، یزد: انجمن کتابخانه­های عمومی ادارة فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد.
8. ریچاردز، فرد، (1379)، سفرنامه، ترجمۀ مهین دخت صبا، چاپ دوم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1379.
9. شفیعی کدکنی، محمّدرضا، (1380)، ادوار شعر فارسی. تهران: انتشارات سخن.
10.فدایی­منش، مجید، (1389)، دیوان حافظ. قم: انتشارات سرور.
11.قلمسیاه، اکبر، (1373)، یزد در سفرنامه­ها. زیرنظر ایرج افشار، یزد: مؤسسه انتشارات.
12. کاتب، احمد بن حسین بن علی، (1345)، تاریخ جدید یزد. به کوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات امیرکبیر.
13. محمّدی، غلامرضا، (1373)، از عطش لبریز. یزد: نشر کمال.
14. مسرّت، حسین، (1376)، یزد یادگار تاریخ. تهران: انجمن کتابخانه­های عمومی استان یزد.
15. ملک‌زاده. محمود، (1388)، شیرکوه با شیر کویر. یزد: تیک.
16. مهاجر، علی­اصغر، (1340)، زیر آسمان کویر. تهران: سازمان کتاب­های جیبی.
17. نظیری نیشابوری، محمّدحسین، (1379)، دیوان اشعار. به تصحیح و تعلیقات محمّدرضا طاهری، تهران: مؤسسه انتشارات نگاه.
www.mkavir.blogfa.com
 
فرهنگ یزد
دوره 1، شماره 1
خرداد 1398
صفحه 119-140

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار