نقش اوضاع سیاسی اجتماعی قرن یازدهم در سفرهای مرحوم میرصالح

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار بخش قرآن و حدیث دانشگاه یزد

چکیده

این مقاله بر آن است تا با بررسی اوضاع سیاسی اجتماعی عصر میرصالح اردکانی، - از علمای قرن یازدهم - در ابعاد محلّی (اردکان و یزد)، ملّی (ایران عصر صفوی) و منطقه‌ای (هند، ازبک‌ها، عثمانی) به تحلیل سفرهای اصلی در طول زندگی وی بپردازد.
آنچه بیش از همه در این مقاله محلّ توجّه است، عبارت است از: 1. مهاجرت پدر و احتمالاً اجداد میرصالح به اردکان، 2. تحصیل در اردکان و یزد، 3. سفر برای تکمیل تحصیلات به حوزة علمیة اصفهان، 4. سفر به هند، 5. بازگشت به ایران و استقرار در یزد.
از آنجا که اطّلاع دقیقی از تاریخ ولادت و وفات میرصالح در دسترس نیست و تنها چند عدد مربوط به سال حوادث خاص در حیات ایشان موجود است، این تحلیل و نتایج احتمالی از پشتوانه قطعِ منطقی برخوردار نیست، امّا شواهدی که ارائه شده می‌تواند تا حدودی زوایای زندگی ایشان را روشن‌تر کند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Role of sociopolitical Situation of the Time in Late Mirsaleh’s Travels

نویسنده [English]

  • Javad Pour Roostai
چکیده [English]

The present paper is an attempt to study the travels made by late Mirsaleh Ardakani with regard to the social and political situations of that time from a local (Arakan and Yazd), national (Iran at Safavid dynasty) and regional (India, Uzbeks and Othman). What is to be noted more  include; a) his father and ancestors’ immigration to Ardakan, b) his schooling in Ardakan, c) his travel to religenous school in Isfahan, d) his travel to India, e) his return to Iran and stay in Yazd. Although there is not accurate information about his birth date and death date, and there are only a few dates about certain events in his life, the results of the preset research may not seem well supported, however, there are documents that can give a much clearer picture of his life. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Yazd
  • Mirsaleh
  • Yazdian scholars
  • Safavids
  1. امین، سیّدمحسن، (1420ق)، اعیان الشیعه، بیروت: دارالتعارف.
  2. امین، سیّدمحسن، (1408ق)، مستدرکات اعیان الشیعه، بیروت: دارالتعارف.
  3. تودری، بارتون، (1385)، «کشمکش­های سیاسی صفویان و ازبکان»، مترجم: رسول عربخانی، مجله­نامۀ تاریخ پژوهان، شماره 5: 35ـ3.
  4. جعفریان، رسول، (1381)، تاریخ ایران و اسلام، تهران: کانون اندیشه جوان.
  5. حسینی زبیدی، محمّد بن محمّد، (1306ق)، تاج العروس، بیروت: دارالصادر.
  6. حسینی، سیداحمد، (1373)، تراجم الرجال، قم: نشر کتابخانه آیت­الله مرعشی.
  7. حسینی خاتون­آبادی، عبدالحسین، (1352)، وقایع السنین والاعوام، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  8. ربانی، محمدحسن، 1386، فقه و فقهای امامیه در گذر زمان، تهران: شرکت چاپ و نشر       بین­الملل.

9. رحیم­دل میبدی، طیّبه، (1389)، «بررسی تاریخی ورود اسلام و تشیّع به یزد»، طیّبه رحیم‌دل میبدی، مجله معرفت، سال نوزدهم، شماره 156: 68ـ59.

  1. سبحانی، جعفر، (1383)، معجم طبقات المتکلمین، قم: مؤسسه امام صادق (علیه السّلام).

11.سیوری، راجر، (1388)، ایران عصر صفوی، ترجمه: کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز.

12.طهرانی، آقابزرگ، (1403ق)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دارالاضواء.

13.محسن اردبیلی، یوسف، (1376)، «مروری بر زندگانی و آثار میرزاقاضی اردکانی»، کیهان اندیشه، شماره 72: 167ـ165.

14.مدرسی، سیدمحمّد کاظم، (1378)، نسل نور، یزد: نیکوروش.

15.مستوفی بافقی، محمّدمفید، (1385)، جامع مفیدی، به کوشش ایرج افشار، تهران: اساطیر.

16.مصدق، علی­اصغر، (1379)، «خاندان منجم یزدی و تاریخ­نگاری دوره صفویه»، مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 37 و 38: 9ـ4.

17.مؤمن­ یزدی، (1394)، رباعیات مؤمن یزدی، به کوشش حسین مسرت، تهران: میراث مکتوب.

18.نصرآبادی، محمّدطاهر،  (1316ق)، تذکره، تصحیح: وحید دستگردی، تهران: ارمغان.

19.نصراللهی، غلامرضا، (1376)، «میرزاقاضی اردکانی»، کیهان اندیشه، شماره 71: 191ـ187.