بررسی جایگاه ترانه های محلی در فرهنگ مردم شهرستان خاتم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی یزد و مدرس دانشگاه پیام نور مروست.

10.22034/fyazd.2021.310659.1063

چکیده

ترانه­های محلّی خاتم، از دیرباز به‌ عنوان قلب تپندۀ فرهنگ عامۀ مردم این ناحیه، نقش روح‌بخش خود را به‌ خوبی به منصۀ ظهور رسانده است. این گنجینۀ ارزشمند که نشان اندیشه و احساسات مردم این سامان از روزگاران گذشته است، امروز به بخش جداناپذیر فرهنگ مردم تبدیل شده است. خواندن با صدای دلنشین، زیبا و آهنگین ترانه‌های محلّی در مراسم عروسی، درو، چرای گوسفندان، کار، ناز و نوازش فرزندان و همچنین جلوه‌گری عشق و دلدادگی زنان و مردان عاشق‌پیشۀ روستایی این خطّه، در قالب ترانه‌های محلّی، نشان از شکوه و عظمت فرهنگ و تمدّن مردمی دارد که دلبستگی‌شان به فرهنگِ عمیق و ریشه‌دار خویش، همواره زبانزد خاص و عام بوده است. گفتنی است که این میراث ثمین، با گذشت زمان به فراموشی سپرده نشده، بلکه از نسلی به نسل دیگر، سینه به سینه منتقل شده است که راز این امر را باید در احساسات پاک و اندیشه‌های صادقانۀ راویان آن جستجو کرد. در این نوشتار، نگارنده کوشیده است تا با روش کتابخانه­ای و میدانی و به‌ صورت توصیفی و تحلیلی، ضمن معرّفی انواع ترانه‌های شایع در شهرستان خاتم به بررسی جایگاه اثرگذار آنان در فرهنگ مردمان این دیار بپردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the place of local songs in the culture of the people of Khatam city

نویسنده [English]

  • Akbar Ranjbar
universty peyam noor marvast
چکیده [English]

Local songs in Khatam have long emerged as the beating heart of the popular culture of the people of this region. This valuable treasure, which is the expression of the thoughts and feelings of the people of this region from ancient times, has become an inseparable part of the people's culture today. Beautiful, pleasant and melodious singing of local songs in weddings, reaping, grazing sheep, work, cute and caressing children, as well as the expression of love and affection of men and women who love the rural profession of this region in the form of local songs, shows the glory of culture whose people’s attachment to their deep-rooted culture has always been well-known in terms of breadth and width. It is worth mentioning that this legacy of Samin has not been forgotten over time, but has been passed down from generation to generation, the secret of which should be sought in the pure feelings and honest thoughts of its narrators. In this article, the author has tried to examine the types of popular songs in the city of Khatam in a descriptive and analytical manner through the library and field methods, while examining their influential role in the culture of the people of this land

کلیدواژه‌ها [English]

  • Popular culture
  • songs
  • Khatam city
- انجوی شیرازی، سیّدابوالقاسم (1371). گذری و نظری در فرهنگ مردم. تهران: اسپرک.
- دهقان، سعید (1399). فرهنگ عامّۀ هرات. یزد: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد.
- رزمجو، حسین (1382). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
- رستگارفسائی، منصور (1373). انواع شعر فارسی. شیراز: نوید.
- رنجبر، اکبر (1399). فرهنگ عامّۀ کرخنگان. یزد: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد.
- روزبهانی، سعید و رازقی، رمضان‌علی (1398). «جستاری در اشعار و ترانه‌های محلّی منطقه ششتمد از توابع شهرستان سبزوار»، پژوهش‌های ادبی و بلاغی، شماره 26: 56-43. ‎
- سیپک، ییری (1389). ادبیات فولکلور ایران. (ترجمه‌: محمّد اخگری). تهران: سروش. 
- شاه‌حسینی، علی‌رضا و شاه‌حسینی، یونس (1389). آواز نی تا آواز ایل. سمنان: حبله‌رود.
- شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا (1392). موسیقی شعر. چاپ چهاردهم، تهران: آگه.
- شمیسا، سیروس (1383). انواع ادبی. چاپ سوم، تهران: دانشگاه پیام نور.
- صادقیان، محمّدعلی (1379). زیور سخن در بدیع فارسی. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
- طباطبایی، سیّدمحمود (1381). فرهنگ عامّۀ اردکان. تهران: چاپخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- عربی قریه‌علی، علی‌اکبر (1386). گذری بر فرهنگ عامه مردم خرم‌دشت و سبزدشت. تهران: گنجینۀ هنر.
- فضیلت، محمود (1386). زبان و ادبیات کودک و نوجوان. کرمانشاه: طاق بستان.
- قلی‌پور، حسین و آزادی، روزبه (1396). زبان‌شناسی ترانه. تهران: ایجاز.
- کوهی‌کرمانی، حسین (1379). ترانه‌های محلّی ایران. تهران: پارسا.
- موسوی‌گرمارودی، سیّدمصطفی (1382). شعر کودک از آغاز تا امروز. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- میرنیا، سیّدعلی (1378). فرهنگ مردم (فولکلور ایران). چاپ دوم، تهران: پارسا.
- همایونی، صادق (1379). ترانه‌های محلّی فارس. شیراز: بنیاد فارسی‌شناسی.
- یاحقی، محمّدجعفر (1378). جویبار لحظه‌ها (ادبیّات معاصر فارسی). تهران: جامی.